YKS Tarih: İlk Çağ Uygarlıkları ve Medeniyetleri Özet Notları
YKS'ye hazırlanan her öğrencinin Tarih dersinde mutlaka karşısına çıkan konulardan biri de İlk Çağ uygarlıklarıdır. Bu medeniyetlerin kendilerine özgü icatları, sosyal ve siyasal yapıları, sınavda en çok soru gelen noktaları oluşturur. Gelin, bu önemli konuyu YKS odaklı bir şekilde, en kritik bilgileriyle birlikte özetleyelim.
Mezopotamya: Yazının ve Hukukun Doğuşu
Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan bu verimli coğrafya, tarihin en büyük buluşlarına sahne oldu. Ancak sürekli istilalara uğradığı için mimari eserleri günümüze pek ulaşamadı.
Sümerler: Tarihteki ilk yazıyı (çivi yazısı) bulan uygarlıktır. Site adı verilen şehir devletleri halinde yaşamışlardır. Ziggurat adı verilen tapınakları hem ibadet hem de bilimsel çalışmalar için kullanmışlardır.
Babiller: En önemli katkıları Hammurabi Kanunları'dır. "Göze göz, dişe diş" ilkesine dayanan bu kanunlar, tarihin bilinen en eski ve en sert anayasal metinlerinden biridir.
Asurlular: Deniz ticareti yerine karasal ticarete ağırlık verdiler. Anadolu'da ticaret kolonileri kurarak Anadolu'ya yazıyı getiren ve tarih çağlarını başlatan uygarlık oldular. Başkentleri Ninova'da ilk kütüphaneyi kurmuşlardır.
Mısır: Nil'in Çocukları ve Ölümsüzlük İnancı
Nil Nehri'nin bereketli toprakları etrafında kurulan Mısır, çöllerle çevrili olduğu için dış etkilere kapalı kalmış, bu sayede özgün bir medeniyet yaratmıştır.
Nil Nehri: Taşkın zamanlarını hesaplama ihtiyacı, astronomi ve matematik bilimlerinin gelişmesini sağlamıştır.
Öteki Dünya İnancı: Mısırlılar ölümsüzlüğe inanır, bu nedenle ölülerini mumyalarlardı. Bu gelenek sayesinde tıp, anatomi ve eczacılık gibi alanlarda ilerleme kaydettiler.
Yazı ve Takvim: Kendi resim yazıları olan Hiyeroglifleri kullandılar. Astronomi bilgilerini kullanarak güneş yılı esaslı takvimi icat ettiler.
Anadolu Uygarlıkları: Köklerimizin Tarihi
Anadolu'nun bereketli toprakları, birçok farklı medeniyete ev sahipliği yaptı.
Hititler: Devlet yönetiminde Pankuş adı verilen bir meclis kurarak kralın yetkilerini kısıtladılar. Yazdıkları Anal adı verilen yıllıklar, olayları hem olumlu hem de olumsuz yönleriyle anlattığı için ilk objektif tarih yazıcılığı örneği sayılır.
Lidyalılar: Takas sistemini sonlandırarak parayı icat ettiler. Bu sayede ekonomik hayat canlandı ve ticaret gelişti.
Frigyalılar: Tarım ve hayvancılığa büyük önem verdiler. Tarımı korumak için, saban kırmanın veya öküz öldürmenin cezasını ölüm olarak belirlediler.
Doğu Akdeniz ve Klasik Çağ: Küresel Etkileşimler
Fenikeliler: En önemli katkıları, günümüz alfabesinin temelini oluşturan ilk harf alfabesini icat etmeleridir.
Yunanlar: Şehir devletleri (polis) halinde örgütlenmişlerdir. Bilim ve felsefede gelişmişler ve demokrasinin ilk örneklerini ortaya koymuşlardır.
Romalılar: Hukuk alanında çok ileri gittiler. Hazırladıkları 12 Levha Kanunları, günümüz Avrupa hukukunun temelini oluşturur.
Bu konulara çalışırken her medeniyetin dünya tarihi için en önemli ve kendine özgü katkısını zihninde eşleştirerek ilerlersen, sınavda gelecek soruları çok daha kolay hatırlayabilirsin.
0 Yorumlar