1. Tarihin Tanımı ve Özellikleri
Bu bölüm, ünitenin temelini oluşturur ve en çok dikkat etmen gereken yerlerden biridir. Sorular genellikle tarihin tanımındaki anahtar kelimeler üzerinden gelir.
Anahtar Kavramlar:
Tarihin unsurları: Yer, zaman, sebep-sonuç ve belge. Özellikle bir olayın tarih bilimine konu olabilmesi için bu dört unsurun tamamına sahip olması gerektiği önemlidir.
Olay ve Olgu farkı: Olayın kısa süreli ve somut, olgunun ise uzun süreli ve soyut bir süreç olduğunu bilmek kritik. Örneğin, "İstanbul'un Fethi" bir olay iken, "Anadolu'nun Türkleşmesi" bir olgudur.
Objektiflik (Nesnellik): Tarih araştırmalarında yorumdan kaçınılması ve belgelere sadık kalınması gerektiği.
Deney ve gözlemin yapılamaması: Tarih bilimini diğer pozitif bilimlerden ayıran en önemli özelliklerden biridir.
2. Tarihin Yardımcı Bilimleri
Bu bölüm her yıl mutlaka soru potansiyeli taşıyan bir alandır. Soru tipleri genellikle bir olayın aydınlatılmasında hangi yardımcı bilimden yararlanıldığı veya bir bilim dalının tanımının verilerek isminin sorulması şeklindedir.
Kesinlikle bilinmesi gerekenler:
Arkeoloji: Kazı bilimi.
Paleografya: Eski yazı bilimi.
Nümizmatik: Para (veya meskûkât) bilimi.
Epigrafya: Kitabeler bilimi.
Kronoloji: Takvim ve zaman bilimi.
Filoloji: Dil bilimi.
Etnografya: Kültür bilimi.
Diplomatik: Resmi belgeler (ferman, berat vb.) bilimi.
Soru Örneği: "Kazı çalışmaları sonucunda bulunan bir paranın ait olduğu devletin ekonomisi hakkında bilgi edinilmek isteniyorsa, hangi yardımcı bilimlerden yararlanılması gerekir?" gibi bir soru gelebilir. Cevabı Arkeoloji ve Nümizmatik olacaktır.
3. Tarih Yazıcılığı Çeşitleri
Bu konu, daha çok bilgiye dayalı ve net bir şekilde bilinmesi gereken bir başlıktır.
Hikayeci (Rivayetçi) Tarih: Herodot. Olayları sebep-sonuç ilişkisi kurmadan, daha çok masalsı bir dille anlatan tarih anlayışıdır.
Öğretici (Pragmatik) Tarih: Thukydides. Geçmişten ders çıkarıp, milli duyguları güçlendirmeyi amaçlayan tarih anlayışıdır.
Araştırmacı (Bilimsel) Tarih: Belgelere dayanan, sebep-sonuç ilişkisi kuran ve objektif olmayı amaçlayan modern tarih yazıcılığıdır.
4. Takvim ve Zaman
Tarih Bilimine Giriş ünitesinde takvim konusu da önemli bir yer tutar.
Önemli Bilgiler:
Türklerin tarih boyunca kullandığı takvimler (12 Hayvanlı Türk Takvimi, Hicri, Celali, Rumi ve Miladi Takvim).
Miladi ve Hicri takvimlerin güneş ve ay yılı esaslı olduğunu bilmek.
Takvimlerin başlangıç noktaları (Hicri'nin Hz. Muhammed'in Hicreti, Miladi'nin Hz. İsa'nın doğumu gibi).
Özetle YKS'ye Yönelik İpuçları
Tanım ve Unsur Farkları: Tarihin tanımındaki dört unsuru ve Olay-Olgu ayrımını çok iyi öğren.
Yardımcı Bilimler: Özellikle Arkeoloji, Nümizmatik, Paleografya ve Epigrafya gibi temel bilimlerin tanımlarını ezberle. Bu alandan soru kaçırmamalısın.
Tarih Yazıcılığı: Her üç türün de temel özelliklerini ve temsilcilerini bil.
Takvimler: Türklerin kullandığı takvimleri ve hangi esaslara dayandıklarını (Güneş/Ay) bilmek yeterli olacaktır.
Bu konulara odaklanarak ve bolca soru çözerek, "Tarih Bilimine Giriş" ünitesinden gelecek soruları rahatlıkla cevaplayabilirsin. Başarılar dilerim!
0 Yorumlar